Trẻ suy dinh dưỡng thể phù: Nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng tránh

Trẻ suy dinh dưỡng thể phù hay thể kwashiorkor là một dạng suy dinh dưỡng cấp tính thường xảy ra ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi. Mặc dù ít gặp hơn so với suy dinh dưỡng gầy teo đét nhưng tỷ lệ tử vong do suy dinh dưỡng thể phù là rất cao. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng tránh dưới đây mẹ nhé!

Nguyên nhân gây trẻ suy dinh dưỡng thể phù

Nguyên nhân gây trẻ suy dinh dưỡng thể phù

Nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng thể phù ở trẻ nhỏchủ yếu do dinh dưỡng không hợp lý hoặc một số yếu tố khác, cụ thể:

• Trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ: Tình trạng này có thể là do mẹ ít sữa hoặc trẻ bị cai sữa sớm. Việc thay thế sữa mẹ bằng các loại sữa công thức, cháo hay bột ở giai đoạn quá sớm có thể khiến bé không hấp thu đủ lượng dinh dưỡng cần thiết, gây ra suy dinh dưỡng.
• Khẩu phần ăn không hợp lý: Với những trẻ đã có thể tự ăn thì việc cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu sẽ góp phần hoàn thiện quá trình phát triển toàn diện của bé. Tuy nhiên, khẩu phần ăn ít, thiếu đạm, thiếu dưỡng chất hoặc sử dụng những loại thực phẩm gây dị ứng cũng vô tình cản trở quá trình tiêu hóa, giảm khả năng hấp thu, dẫn đến các hiện tượng còi xương, chậm lớn.
• Yếu tố bệnh lý: Trẻ nhỏ mắc bệnh di truyền hay nhiễm khuẩn sơ sinh, cùng với chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, khả năng cao có thể mắc chứng suy dinh dưỡng thể phù.
• Nguyên nhân tài chính: Thu nhập thấp, tài chính không ổn định cũng là lý do khiến cho việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho trẻ nhỏ không hoàn toàn được đáp ứng. Vì vậy, sống trong điều kiện kinh tế không đảm bảo cũng có thể là nguyên nhân mang tính xã hội dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng, nặng hơn là suy dinh dưỡng thể phù ở trẻ em.

Biểu hiện của trẻ suy dinh dưỡng thể phù

Biểu hiện trẻ duy dinh dưỡng thể phù

Trẻ suy dinh dưỡng thể phù có thể nặng cân hoặc thậm chí là bụ bẫm. Tuy nhiên, trẻ bụ bẫm là do tích trữ chất lỏng trong cơ thể, không phải do cơ sinh học hoặc mỡ.

Trẻ thường có khuôn mặt tròn trịa, tuy nhiên tay chân khẳng khiu, trương lực kém, da có dấu hiệu rối loạn sắc tố. Bên cạnh đó, trẻ cũng có dấu hiệu của sự thiếu máu, gan to, thoái hóa mỡ, phù phổi hoặc có đạm trong máu.

Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, trẻ có thể xuất hiện một số hiệu như:

• Sưng phù ở mí mắt, mặt và hai chi dưới.
• Phù toàn thân kèm theo tràn dịch màng bụng hoặc màng tinh hoàn (đối với bé trai).
• Rối loạn sắc tố da, thường phổ biến ở các nếp gấp cổ, nách, khuỷu tay, khuỷu chân, háng và mông. Biểu hiện phổ biến bao gồm xuất hiện các mảng hoặc nốt không đều màu, thường có màu đỏ, đen hoặc nâu và tách biệt với màu da cơ thể.
• Có dấu hiệu thiếu máu, chẳng hạn như da xanh, suy thoái da, lông, tóc hoặc móng.
• Có dấu hiệu còi xương ở trẻ em với các biểu hiện như hạ canxi máu hoặc thiếu vitamin D, hay co giật, ngủ không yên giấc.
• Vitamin A với các biểu hiện như kém phát triển, còi cọc, khô giác mạc, hay bệnh hoặc quáng gà.
• Tổn thương các cơ quan nội tạng, chẳng hạn như suy tim, kém hấp thu hoặc gan thoái hóa mỡ.

Suy dinh dưỡng thể phù là tình trạng nghiêm trọng và cần được điều trị phù hợp. Nếu chậm trễ trong việc điều trị, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn và dẫn đến tử vong. Do đó, nhận biết các triệu chứng và có kế hoạch điều trị phù hợp là cách tốt nhất để ngăn ngừa các rủi ro liên quan

Cách phòng tránh trẻ suy dinh dưỡng thể phù

Thay đổi chế độ ăn hằng ngày

Việc xây dựng chế độ ăn phải được kiểm soát từ thời kỳ thai sản, giai đoạn nuôi con bú hay khi trẻ đã ăn dặm.

• Dinh dưỡng thời kỳ thai sản: Mẹ cần ăn uống đủ chất, tránh xa các chất kích thích, chất gây dị ứng để thai nhi phát triển khỏe mạnh.
• Giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong giai đoạn 6 tháng đầu đời, nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ để đảm bảo sự hấp thu dưỡng chất đầy đủ và hiệu quả nhất. Vì vậy, thời điểm này mẹ cũng rất cần chú trọng đến chế độ ăn, đảm bảo độ đa dạng, an toàn và đầy đủ dinh dưỡng.
• Giai đoạn sau 6 tháng: Giai đoạn này ngoài sữa mẹ, bé cũng nên được kết hợp ăn dặm để bổ sung dinh dưỡng. Mẹ cần chú ý đến việc cung cấp đầy đủ 4 nhóm gồm tinh bột, chất béo, đạm và vitamin trong khẩu phần ăn để giúp con tránh xa chứng suy dinh dưỡng.

Ngoài ra, với các bé trên 1 tuổi, muốn phòng ngừa tình trạng suy dinh dưỡng, mẹ có thể kết hợp bổ sung cho con thực phẩm chức năng giúp bé tăng cân để tăng cường sức khỏe cho bé.

Bổ sung thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe cho bé chậm lớn, còi xương

Tuy nhiên, khi mua sản phẩm uống bổ sung cho bé bố mẹ cần lưu ý sản phẩm phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Ngoài ra, thành phần sản phẩm cũng là yếu tố quan trọng. Mẹ nên chọn sản phẩm có chứa thành phần canxi tảo biển, vitamin D3, kẽm, magie, lysine cùng các thảo dược lành tính như hồng sâm Hàn Quốc, khúng khiếng, kế sữa, Amomum fruits… giúp bé yêu ăn ngon, ngủ tốt tăng cân và phát triển toàn diện về mọi mặt.

Sinh hoạt lành mạnh

Để có một thể chất ổn định và phát triển khỏe mạnh, bố mẹ cũng nên xây dựng cho bé những thói quen sinh hoạt phù hợp. Trong đó, thói quen vận động giúp bé duy trì được thể trạng tốt, tinh thần thoải mái và tăng cường sức đề kháng. Khi bé có thói quen ăn ngủ hợp lý, giữ gìn vệ sinh cá nhân giúp tránh xa một số bệnh về đường tiêu hóa, giảm khả năng mắc chứng suy dinh dưỡng.

Tổng hợp: Linh Chi